تعریف ساده و خلاصه نظریه رشد شناختی پیاژه – ذهن کودکان چگونه رشد میکند

نظریه رشد شناختی پیاژه را و مراحل تئوری پیاژه در خصوص توسعه ی ذهن و رشد ذهنی کودکان به سمت انسانی بالغ در این مقاله به صورت ساده و خلاصه بررسی میکنیم. و امیدواریم بتوانیم د ر این خصوص مفید واقع شویم.

اساطیر به زبان ساده : کیومرث کیست ؟ دیدگاه شاهنامه و زرتشت در خصوص آدم و حوا

فلسفه به زبان ساده : معرفی عقاید کنفوسیوس

تاریخ به زبان ساده : علت شروع جنگ جهانی دوم

چطور این نظریه شکل گرفت ؟

پیاژه در شرکت باینت وظیفه ی تبدیل تست های آیکیوی انگلیسی ب ه فرانسوی داشت. او در محل کار خود به این نکته توجه کرد که معمولا خردسال ها در این تست ها اشتباهاتی میکنند ، که کودکان بزرگتر کمتر مرتکب آنها میشوند. این شد که پیاژه کنجکاو شد تا علت این موضوع را درک کند. و بعد ها باعث شد که اولین مقاله ی رشد شناختی روانشناسی جهان را منتشر کند.

مراحل نظریه رشد شناختی پیاژه

نظریه پیاژه بیان دارد که هر فرد برای رسیدن به هوش معمولی یک انسان بالغ باید 4 مرحله را پشت سر بگذارد.

مرحله 1 : حسی حرکتی

مرحله 2 : پیش عملیاتی

مرحله 3 : بتن عملیاتی

مرحله 4 : عملیاتی رسمی

مرحله ی اول نظریه رشد شناختی پیاژه : حسی حرکتی سال های 0 تا 2

در این مرحله ما با کسب تجربه و حرکت و کنش ، حواس پنجگانه ی خود را تقویت میکنیم. در این سال ها فرد هیچ اطلاعات و تجربه ای در خصوص دنیای اطراف خود ندارد. و برای ساخت مدل دنیای اطراف خود در ذهن خود ، او دوست دارد که با تمام حواس ممکن خود از دنیای اطراف خود دانش کسب کند ، مانند فردی که به تازگی به دنیای جدیدی پا گذاشته که کاملا برای او نا آشناست ، فرد میخواهد ببیند ، بو کند ، بشنود ، لمس کند و هر طور شده محیط اطراف را بشناسد.

ابتدا فرد فقط با حرکات آشنا میشود. سپس کم کم عادات خود را کسب میکند ، و به مرور سعی به انجام اعمال مورد نظر خود میکند.

در ا ین سنین کنجکاوی زیادی وجود دارد. فرد برای این که بیشتر اطلاعات کسب کند ، از تمام حواس خود کمک میگیرد ، میخواهد هر چیز نا آشنایی را ببیند ، بو بکشد ، با او صحبت کند ، مزه کند (علت این که هر کودک هر چیزی را که بتواند میخورد). و…

بعد ها برای این که کسب اطلاعات برای فرد آسان تر شود ، او شروع به انجام حرکت میکند ، راه میرود ، مینشیند ، چهار دست و پاه راه میرود و…. در نتیجه پیاژه اعتقاد دارد در این سنین ، حرکات فرد با رشد شناختی و هوش او رابطه ی مستقیم دارد.

مرحله ی دوم نظریه رشد شناختی پیاژه : پیش عملیاتی سال های 2 تا 7

در این سنین ، افکار ما به دسته هایی درون مغز ما تقسیم شده است. فانتزی های زیادی داریم.برای مثال باور داریم اشیا جان دارند ، اما از آنجایی که هنوز توانایی انجام برخی اعمال پیچیده را نداریم ، پیاژه نام این مرحله را پیش عملیاتی گذاشته است.

در این مرحله ما کم کم نشانه ها و کلمات و ژست ها را به عنوان نشانه درک میکنیم. برای مثال وقتی خانواده ی خود را نقاشی میکنیم برای ما شکل آنها مهم نیست ، برای ما مهم نیست که دقیقا همان شکلی در بیایند ، بلکه برای ما نشانه ها و سمبل ها مهم است ، برای مثال خواهر و برادرانمان را در آغوش مادر خود میکشیم ، یا پدر خود را با کیفی به سمت محل کار او میکشیم.

در یان مرحله برای کسب تجربه های بیشتر ، بسیار دوست داریم که نقش بازی کنیم ، برای مثال بار ها نقش دزدان دریایی ، یا جراح و دکتر و… را بازی میکنیم.

در حوالی سن 4 سالگی بسیرا کنجکاو میشویم. تعداد سوال های ما بسیار زیاد میشود. و میخواهیم همه چیز را بدانیم. در این مرحله و مرحله ی پیشین افکار ما بسیار به خود ما محدود میشود. یعنی همیشه فکر میکنیم که دیگران نیز دنیا را مانند ما میبینند.

مرحله سوم نظریه رشد شناختی پیاژه : بتن عملیاتی سن 7 تا 11

بالاخره ما با منطق درگیر میشویم. و این منطق را وارد کار های خود میکنیم ، برای مثال ما اشیاء را بر اساس ترتیبی منظقی مرتب یا دسته بندی میکنیم. و علتی برای این کار خود داریم.

در این مرحله ذهن ما تلاش میکند تا افکار ما را دوباره سازماندهی کند. حال با ایجاد منظق و سازماندهی افکار خود بر اساس منطق ، ما هیجان زده میشویم و سعی میکنیم از این دستاورد های جدید خود در کار های دیگر مانند معاشرت و غیره نیز استفاده کنیم. و با انجام این کار ها در زمینه های مختلف ، ما با نقاط قوت و ضعف خود آشنا میشویم و بیشتر خودمان را میشناسیم . مثلا در این سن کم کم استعداد های خود را در زمینه های مختلف پیدا میکنیم.

در این مرحله است که به این نتیجه میرسیم ککه افکار و احساسات ما منحصر به فرد است و دیگران دنیا را همان طور که ما میبینیم نمیبینند.

مرحله چهارم نظریه رشد شناختی پیاژه : عملیاتی رسمی سن 11 به بعد

در این سن ما بهتر فکر میکنیم.قدرت درک ما از خود و دیگران بالا میرود و در نتیجه عمق افکار و رفتار افراد را درک میکنیم. به نوعی میتوانیم جهان را از دید دیگران ببینیم. در نتیجه میتوانیم به خوبی همدردی کنیم. یا مفهوم ، عشق ، نفرت ،اخلاق و بی اخلاقی و… را درک کنیم.

حالا مغز ما به خوبی منطق و علیت را درک میکند. برنامه ریزی میکند و برای کار های خود اولویت بندی میکند. و به طور خلاصه مغز ما در پایان این مرحله تمام توانایی های یک مغز بالغ را دارد. و به خوبی مدلی از دنیای اطراف خود و افراد آن تهیه کرده است.