آداب و رسوم ایرانیان باستان در نوروز – فال حافظ از چه سنتی آمده؟

آداب و رسوم ایرانیان باستان در نوروز – فال حافظ از چه سنتی آمده؟ در این مقاله ی ایرابرود این موضوع را با شما بررسی می کنیم با ما همراه باشید.

پیک نوروزی

حقایق جالب راجع به هفت سین – آیا هفت شین حقیقت دارد؟ در اینجا بخوانید.

به نخستین فردی که اجازه ی سخن گفتن با شاه ساسانی پیدا میکرد پیک نوروزی گفته می شود. که بنا به تشریفات باید خوشنام ترین و خوش شگون ترین فرد در میان اطرافیان باشد. و سخنان زیر در بین این دو باید ردو بدل شود.

شاه می‌پرسید کیستی و از کجا می‌آیی و به کجا می‌روی و چه کسی با تو هست و چه همراه آورده‌ای؟ پیک می‌گفت از سوی دو نیک‌بخت می‌آیم و به سوی دو نفر پربرکت می‌روم و با من پیروزمندی همراه است و نام من «خجسته» است و با خود سال می‌آورم و برای پادشاه خبر خوش و درود و پیام می‌آورم. پادشاه می‌گفت راهش بدهید. آن مرد میز و خوان نوروزی که به شکل نمادین بر میزی سیمین بود می‌گشود و برای پادشاه زندگی دراز، خوشبختی و خوش‌نامی آرزو می‌کرد.

خانه تکانی

مردم در اواخر اسفند شروع به تمیز کردن و شستن خانه و گرد آوری آذوقه برای ایام نوروز می پرداختند که امروزه به آن خانه تکانی میگوییم.

پروردن سبزه

گفته شده که در اواسط اسفند دوزاده ستون خشتی آماده میشد و در هرکدوم حبوباتی کشت میشد. و تا اواسط فروردین گیاهی که بهتر از باقی رشد کرده بود به عنوان محصول سال جاری کشاورزان انتخاب میشد.

کوزه شکستن

رسم بر آن بود همان طور که لباس اهالی خانه در سال جدید نو میشود. باید ظروف جدید و تمیز جای ظروف قدیمی و کهنه را بگیرند. و رسم بر آن بود که کوزه های قدیمی و کثیف خانه را جمع میکردند و از بام خانه به زمین می انداختند. تا جلوی بیماری از این کوزه ها را بگیرند.

جشن سوری پایان سال

در تاریخ بخارا نوشته شده که ایرانیان در چند روز آخر سال(که لازما نباید چهارشنبه باشد) جشن میگرفتند. آنها بر بام خانه ی خود آتش روشن میکردند چرا که باعث میشد با آتش روشن کردن به گرم شدن هوا و خروج از زمستان کمک میکردند. همچنین گمان بر این بود که آتش روشن کردن باعث می شود که خداوند به زنده های روی زمین کمک رسانی کند.

فالگوشی و گره‌گشایی – فال حافظ از این سنت آمده.

پس از چهارشنبه سوری رسم بر گره گشایی و فال گوشی بود.افراد شوربخت و بیچارگان دستمالی را گره می زدند و به خیابان میرفتند. و از اولین رهگذر طلب گره گشایی می کردند. گمان بر این بود که خداوند چند روز اول سال به شکل انسان می آید و در میان مردم میگذرد. و افراد بدشگون را یاری (گره گشایی) میکند و افراد خوش بخت را پند میدهد.به همین علت افراد دارا و خوش بخت مایل به گره گشایی و دریافت پند از دیگران بودند چرا که ممکن بود فال یا اندرز اهورا مزدا(فال گوشی) باشد.

امروزه این رسم به فال حافظ تغییر کرده.

کجاوه‌بازی و شال‌اندازی

جوانان جعبه ای می ساختند و با کاغذ یا شال رنگی آن را می آراستند و از بام خانه تا پنجره ی خانه وصل میکردند. و بزرگتر ها در ان کجاوه ها خوراکی ها و لباس هایی قرار میدادند تا جوانان مالک آن شوند.

ماه های اوستایی و پارسی و معنی آنها در اینجا بخوانید

قاشق‌زنی

کودکان و جوانان روی خود را می پوشاندند و با قاشق بر ظرف های مسی می کوبیدند. و خانوار ها برای آنها آجیل و تنقلات می اوردند. این رسم بر این ایده بود که فرشتگان که نباید روی آن ها دیده  میشد به زمین آمده و در میان ان کودکان درخواست فداکاری انسان ها را داشتند.

خوان نوروزی

ایرانیان عقیده داشتند که در ایام نوروز ارواح درگذشتگان از جایگاه آسمانی خود به زمین و به خانه‌های خویش بازمی‌گردند. بازماندگان برای پذیرایی از آن‌ها سفره‌ای رنگین می‌گستراندند و انواع خوراک‌ها و پوشاک‌ها را در آن می‌نهادند تا ارواح درگذشتگان از پذیرایی و صفا و پاکیزگی بازماندگان، دل خوش شده و آنان را برکت عطا کنند.

هفت سین جایگزین این رسم شده است.

جشن و مراسم آب‌پاشی

مردم در بامداد روز نوروز بر یکدیگر آب میپاشیدند که نمادی بر این بود که یکدیگیر را برای سال جدید غسل داده و پاک می کردند.

هدایای نوروزی

در نوروز و مهرگان رسم بود که نمایندگان و بزرگان و فرمانروایان ایالات و اشراف و عامهٔ مردم هر یک به توانایی و استطاعت، هدایایی را به دربار اهدا می‌کردند.

در نوروز مردم به یکدیگر شیرینی هدیه می‌دادند و این رسم در دوران ساسانی همگانی بوده‌است. در نوروز بزرگ، قبل از شروع به حرف زدن، شکر می‌خورند و بر خود روغن می‌مالند تا از انواع بلایا در طول سال، در امان باشند.

حاجی فیروز

گویند حاجی فیروز سیاوش است که از مرگ به زندگی بازگشته است.صورت سیاه وی نشانه از جهان مردگان دارد. لباس قرمز وی نشانه از خون ریخته شده ی سیاوش دارد. و شادی وی به علت بازگشتن به زندگی است.

آیین نوروزخوانی

خنیاگران و دوره گردان از 15 روز به عید در خیابان ها می گشتند و رسیدن بهار را با شعر و موسیقی نوید می دادند. این اشعار معمولا در مورد ستایش خدا و طبیعت و شاه بود.

سیزده فروردین

روزی که جشن های نوروز پایان میابد به مناسبت پیروزی نیکی و سرسبزی بر “اپوش” دیو تاریکی، مردم در سیزده فروردین به بیرون میرفتند و در طبیعت به جسن و پایکوبی می پرداختند.

نوروز از چه زمانی آغاز شد؟ تاریخچه ی نوروز – نوروز در اسطوره ها و شاهنامه در اینجا بخوانید.

دعای تحویل سال نو اسلامی به انگلیسی و فارسی – دعای تحویل سال پارسی را اینجا بخوانید.

سالنامه هخامنشی – سالنامه آریایی – سالنامه زرتشتی – معادل سال نو تقویم های دیگر را در اینجا بخوانید.