خلاصه نظریات و فلسفه تائوئیسم و ارتباط آن با فلسفه یین و یانگ – لائوتسو که بود ؟

فلسفه تائوئیسم – خلاصه نظریات و باور های لائوتسو : یکی از پرنفوذ ترین و مشهور ترین فلسفه های شرق و کشور چین ، تائوئیسم میباشد ، که پایه بر طبیعت گرایی دارد.

تائو یا دائو در لغت چینی به معنای راه است. هدف اصلی این طریقه فلسفی این است که مردم را از این طریق آگاه کند که با ترکیب شدن و هماهنگ شدن جریان از پیش برنامه ریزی نشده تائو ، کامل شوند.

تائو در واقع به معنای الگو ، منبع و اکسیر هر انچه هست که وجود دارد.  در این مقاله صرفا به صورت بی طرفانه نظریه های لائوتسی بیان میشود و قصد هیچ طرفداری یا تخریب این نظریه ها را نداریم.

فلسفه و خلاصه عقاید رنه دکارت

فلسفه و خلاصه نظریات فرانسوا ماری ولتر

فلسفه و خلاصه نظریات فارابی

خلاصه نظریات و آئین کنفوسیوس

10 تا از خصوصیات عجیب هرکول پوارو

پایه و اساس و تاریخچه تائوئیسم – لائوتسی که بود ؟

ریشه های تائو از طبیعت گرایان چینی و طریقه ی یینیانگ و یکی از کهن ترین نوشته های تاریخ چین یعنی “یی جینگ” یا “آی چینگ” الهام گرفته است. که تمامی هدف اصلی این را داشتند که رفتار انسان را با طبیعت هماهنگ کنند.

یکی از مستند ترین نوشته های این طریقه به نام “تائو ته چینگ” به فیلسوف باستانی لائو تسی منسوب است.

در خصوص لائوتسی کمتر اطلاعاتی موجود است. به قدری اطلاعات در خصوص او کم است که برخی باور دارند او وجود خارجی نداشته و شخصیتی افساته ای بوده است. معنای نام لائوتسی یا لائوتسه در چینی به معنای استاد پیر است.

افسانه ها میگویند که لائو تسی در واقع کتابدار سلطنتی یکی از ایالات باستانی چین است. دانش و منطق او در بین کل ایالت زبانزد بوده است. تائو تا ۸۰ سالگی در این ایالت میماند تا این که از زندگی روزمره و در حال پوسیدن خسته میشود و تصمیم میگیرد از چین خاج شده و به غرب برود. جایی که باور داشت سکونتی وجود ندارد. زمانی که او به دروازه ی غربی ایالت میرسد ، نگهبانی از او خواهش میکند که پیش از ترک شهر ، دانش خود را مکتوب کند تا آیندگان از او درس بگیرند. این میشود که لائو پیش از ترک شهر کتاب تائو ته چینگ را مینویسد ، سپس سوار بر گاوی بزرگ چین را به سمت غرب ترک میکند.

بعد ها استادی بزرگ ادعا میکند که تائو بر او ظاهر شد و از او خواست که مدرسه ی مکتب تائوئیسم را بنیانگذاری کند. و او مدرسه ی “استادان آسمانی ” را بنیانگداری میکند و مکتب تائو را به چینیان آموزش میدهد. مدرسه ای که بعد ها مورد حمایت کائو کائو یکی از حاکمان محلی قرار میگیرد. حمایت کائو کائو هم مکتب تائو را رواج داد ، هم باعث آوازه ی این حاکم شد و او را به سمت قدرت هدایت کرد. پس از این بود که تائوئیسم به خانواده های سلطنتی و کشور چین راه پیدا میکند.

بعد ها چنگیز خان نیز پس از ملاقات با یکی از اساتید چینی ، تحت تاثیر تائوئیسم قرار میگیرد و پس از آن خشونت او بر قبایل مغلوب کمتر میشود.

زمان میگذرد تا این که تائوئیسم ، کنفوشنیسم و بودیسم ترکیب شده و آیین نئو-کنفوشنیسم را بنا میکند. و سلسله ی مینگ این آیین را آیین اصلی کشور معرفی میکند و دوران اوج قدرت این طریقت فلسفی آغاز میشود.

تا این که سلسله ی کینگ سلطنت را به دست میگیرد و کنفوشنیسم و بودیسم را بر تائو ترجیح میدهد.

مکتب و فلسفه تائو و لائوتسی

مستند ترین نوشته تائوئیسم کتاب تائو ته چینگ اثر استاد باستانی این طریقه فلسفی یعنی لائو تسی است. این مکتب تاکید بر طبیعی بودن ، خود به خودی بودن ، سادگی ، عدم وجود میل و خواسته و از همه مهم تر وو وی دارد.

به نوعی یک مرید سبک تائوئیسم ، فردی است که طبیعی ، بی نام ، خودجوش و بدون میل است. با این صفات فرد کامل میشود و با طبیعت و تائو هماهنگ میشود و راه جهانیان را پیش میگیرد‌. یعنی راه تائو ، راهی که بنا به اعتقاد این مکتب ، همه چیز از آن آغاز شده و همه چیز نیز به آن ختم میشود. این مکتب باور دارد که تائو چیزی ذاتی در هر موجود است.

وو وی چیست؟

این اصطلاح مهم ترین پایه طریقه تائو است. وی به معنای عمد و قصد است. و وو به معنای نه یا نقیص است. به همین دلیل این اصظلاح به صورت “غیر عمد” ترجمه میشود. به این معنی است که کارهای صورت گرفته توسط انسان باید غیر عمد و طبیعی باشد. در این صورت بیشترین موفقیت و تکامل انسان را در پی خواهد داشت.

برای فهم بهتر بگذارید مثالی بزنیم. برای مثال یکی از خوانندگان سایت ایرابرود را تصور کنید ، که به تمرین تیراندازی مشغول است. پیروان این مکتب باور دارند ، که این فرد اگر بخواهد تیر هارا به هدف بزند احتمال زیاد ناموفق میشود و بسیار شکست میخورد. حال اگر بدون قصد و به قولی “همیم طوری” تیر اندازی کند ، پرتاب های او به هدف نزدیک تر خواهد بود.به نوعی مانند آب است که بدون قصد و اراده جریان دارد.

به همین علت بیان میشود که کل دنیا سال ها بر اساس تاپو عمل کرده است و هیچ مشکلی در سبک و عملیات آنها ایجاد نشده است.

زیران

این ارزش به معنای حالت اولیه همه چیز است. این اصطلاح معمولا به صورت “خود به خودی بودن ” بیان میشود. زمانی که فردی بخواهد با تائو هماهنگ شود ، باید خود را از بند خودخواهی و تمایل آزاد کند و به سمت سادگی و به نوعی حالت اولیه انسان حرکت کند.

سه گنجینه

تائویست ها سه گنجینه را در عقاید خود توصیف کرده اند. اولین آنها “چی” به معنای رحم و همدردی است. دومین آنها “جیان” یا اعتدال است. و در آخر “بوگان وی تیانژیا ژیان ” (bùgǎn wéi tiānxià xiān) قرار دارد که به صورت “عدم جرئت برای انجام کاری خارج از اراده بهشت” ترجمه شده است. این عبارت معمولا به معنای فروتنی توصیف شده است.

جهان از دید تائو

به دید تائوییست ها ، دنیا یک چرخه است. به دید آنها جهان همواره در حال بازسازی خود است. این ایده بسیار به مکتب یینیانگ نزدیک است ، مکتبی که بیان دارد که جهان همواره خود را از تضاد میان یین و یانگ میسازد. یعنی جهان و ماده ها و اشیا از هیاهوی ناشی از انرژی های مادی ساخته میشود. در این الگو ، یین انرژی مفعول و یانگ انرژی فاعل است. آنها اعتقاد داشتند که این الگو در ساخت و تغییر همه چیز نظیر جانداران و مادیات و حتی تغییرات فصلی دیده میشود.

همین شباهت دید باعث شد که نماد یین و یانگ به نمادی در مکتب تائوئیسم تبدیل شود.

نقاط قوت تائوئیسم

شاید کمتر فلسفه ای سعی کند انسان را از دنیا جدا کند. البته تائوئیسم انسان را از دنیا جدا نمیکند بلکه با آن هماهنگ میکند. شاید صحیح تر باشد بگوییم انسان را از دنیای مصنوعی جدا میکند. این موضوع شاید تا جایی خنده دار و حتی بی منطق باشد . اما تا جایی موضوع مهمی است. انسان از دیرباز هرچه بیشتر از ذات خود و طبیعت فاصله گرفته است. و چنان دنیای مصنوعی برای خود درست کرده است که به نوعی در طوفانی که درست کرده است گم شده است.

نه ثروت ، و نه شهرت نه قدرت هیچ کدام ریشه ی طبیعی ندارند و ساخته ی مصنوعی انسان هستند ، که چنان تمایل ، عدم خود به خودی و غیر ذاتی بودن انسان را درگیر خود کرده اند که اکثریت مردم را برده ی خود کرده اند.

نقاط ضعف تائوئیسم

همان طور که آرتور ویلی بیان داشت ، این طریقه فلسفی به راحتی میتواند توسط حاکمان و مستبدان مورد سواستفاده قرار گیرد. عدم وجود میل وتمایل باعث میشود که مریدان از حکومت انتظار فراهم کردن هیچ چیزی نداشته باشند. و سادگی سبک زندگی باعث تجمیع هرچه بیشتر ثروت کشور در دست حاکمان میشود و مریدان را به بهترین نوع سربازان تبدیل میکند.

به همین علت مدت های مدیدی در تاریخ چین ، حاکمان از این فلسفه حمایت میکردند و حتی خود را از نوادگان لائو میخواندند. و عموما مردم چین در تاریخ زندگی فروتنانه و بدون میل و در فقر زندگی میکردند.

مخالفان لائوتسی

اگرچه در چین فلسفه ی تائو و کنفوسیوس شباهت های زیادی دارند. و حتی تائوئیسم زمانی از پایه های مکتب نئوکنفوشنیسم محسوب میشد ، اما در اصالت ماجرا بسیار با یکدیگر مخالف اند. مکتب کنفوسیوس بیشتر سعی بر این داشت که انسان را هرچه بیشتر برای جامعه و فرهنگ آماده کند و به نوعی سنت های مهم و ارزش هارا حفظ کند. حال این که تائوئیسم بر سادگی هرچه بیشتر وعدم وجود قعالیت عمدی اصرار دارد ، که با خیلی از ارزش های کنفوسیوس در تضاد است.

جدای از فلسفه ی شرقی ، کمتر فلسفه غربی را میتوان مطالعه کرد که با فلسفه ی تائو مطابقت داشته باشد.

موافقان لائوتسی

در برخی از موارد علل خصوص بررسی فطرت انسان ، مکتب تائو میتواند به فلسفه برخی از ادیان ابراهیمی نزدیک باشد. اما با وجود این قرابت ، حتی در فلسفه ادیان نیز ، عدم وجود اراده انسانی و عدم تلاش و فاصله گذاری اجتماعی شدیدا نهی شده است.

شباهت زیادی بین وو وی در تائوئیسم و نیروانا در بودیسم وجود دارد.

مکتب تائو بر پایه طبیعت گرایی بنا شده است ، به همین علت میتواند شباهت های زیادی با مکتب های طبیعت گرایی و برخی از افکار دیوید هیوم داشته باشد.